Β. Πιάκου "Τα παιδιά δεν είναι μόνο «το μέλλον», αλλά πολίτες του σήμερα με ισότιμα δικαιώματα" (συνέντευξη)

Συνέντευξη της Πιάκου Βάνα -Κοινωνική Λειτουργός MSc Επιστήμες Αγωγής-Ειδική Εκπαίδευση για το argonafplia.gr  με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Δικαιωμάτων του Παιδιού, που τιμάται διεθνώς στις 20 Νοεμβρίου.

1. Ποια είναι η σημασία της Παγκόσμιας Ημέρας Δικαιωμάτων του
Παιδιού και γιατί έχει ιδιαίτερη βαρύτητα σήμερα;
Η Παγκόσμια Ημέρα Δικαιωμάτων του Παιδιού είναι μια υπενθύμιση ότι τα παιδιά δεν είναι μόνο «το μέλλον», αλλά πολίτες του σήμερα με ισότιμα δικαιώματα. Στις σημερινές κοινωνικές συνθήκες –αβεβαιότητα, οικονομικές δυσκολίες, αυξημένα περιστατικά βίας και ψυχοκοινωνικών κρίσεων– η προστασία των παιδιών γίνεται πιο απαιτητική και πιο απαραίτητη από ποτέ. Είναι ημέρα προβληματισμού αλλά και δέσμευσης για δράση.

2. Ποια είναι η εικόνα που αντιμετωπίζουν οι κοινωνικοί λειτουργοί
στην Πελοπόννησο σε σχέση με τα παιδιά και τις οικογένειες;
Η εικόνα είναι σύνθετη. Στην Πελοπόννησο, με την εκτεταμένη αγροτική της δομή,
συναντάμε:
 ελλείψεις σε δομές παιδικής προστασίας και εξειδικευμένες υπηρεσίες,
 σημαντικές κοινωνικές ανισότητες,
 αυξημένες ανάγκες λόγω φτώχειας ή κοινωνικής ευαλωτότητας,
 περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας που συχνά μένουν κρυμμένα,
 δυσκολία πρόσβασης σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας για παιδιά και εφήβους.

Οι Κοινωνικοί Λειτουργοί σε δήμους, σχολεία, νοσοκομεία και υπηρεσίες πρόνοιας
καλούμαστε να αντιμετωπίζουμε καθημερινά ένα ευρύ φάσμα περιστατικών, με
περιορισμένους πόρους αλλά με υψηλή επαγγελματική ευθύνη.

3. Ποια παιδικά δικαιώματα θεωρείτε ότι κινδυνεύουν περισσότερο στη
σημερινή κοινωνική πραγματικότητα της Περιφέρειας;
Τα δικαιώματα που αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο είναι:
 το δικαίωμα στην προστασία από βία και παραμέληση,
 το δικαίωμα στην υγεία και ψυχική υγεία, λόγω έλλειψης υπηρεσιών,
 το δικαίωμα στην ισότιμη εκπαίδευση, ειδικά σε περιοχές με λιγότερους
πόρους,
 το δικαίωμα στη συμμετοχή και στην ακρόαση, δηλαδή τα παιδιά να έχουν
λόγο σε αποφάσεις που τα αφορούν.
Η περιφέρεια χρειάζεται πιο ενισχυμένες κοινωνικές δομές και σταθερές υπηρεσίες.

4. Ποιες είναι οι βασικές ελλείψεις στις κοινωνικές δομές της
Πελοποννήσου;
Οι μεγαλύτερες ελλείψεις που αντιμετωπίζουμε είναι:
 Υποστελέχωση κοινωνικών υπηρεσιών δήμων.
 Έλλειψη επαρκών δομών παιδικής προστασίας.
 Μακρές αναμονές για εξετάσεις, αξιολογήσεις και θεραπευτικές παρεμβάσεις.
 Ελλιπής συνεργασία και διασύνδεση μεταξύ υπηρεσιών (υγείας, εκπαίδευσης,
πρόνοιας).
 Έλλειψη εξειδικευμένων επαγγελματιών σε ορισμένες περιοχές, ειδικά σε
μικρούς δήμους.
Οι ανάγκες είναι μεγάλες και οι κοινωνικοί λειτουργοί συχνά λειτουργούμε πέρα από
τα όρια των δυνατοτήτων που μας δίνει το σύστημα.

5. Πώς επηρεάζονται τα παιδιά από τις κοινωνικές και οικονομικές
δυσκολίες των οικογενειών στην περιοχή;
Οι κοινωνικές και οικονομικές δυσκολίες αντικατοπτρίζονται άμεσα στη ζωή των
παιδιών:
 μειωμένη πρόσβαση σε δραστηριότητες, εκπαίδευση, ψυχαγωγία,
 αυξημένο άγχος και ανασφάλεια,
 περιπτώσεις παραμέλησης,
 περιορισμένη δυνατότητα των οικογενειών να ανταποκριθούν σε ειδικές
ανάγκες ή θεραπείες.
Οι κοινωνικοί λειτουργοί βλέπουμε καθημερινά ότι αυτά τα βάρη μεταφέρονται στα
παιδιά και χρειάζονται ολοκληρωμένη υποστήριξη.

6. Ποια είναι η συμβολή του/της Κοινωνικού Λειτουργού σε όλες τις
δομές (σχολεία, υγεία, πρόνοια, δήμοι);
Η συμβολή μας είναι πολυεπίπεδη:
 υποστήριξη οικογενειών και παιδιών σε κρίση,
 εκτίμηση αναγκών και σχεδιασμός παρεμβάσεων,
 συνεργασία με εκπαιδευτικούς, ιατρούς, ψυχολόγους,
 προστασία ανηλίκων και διαχείριση περιστατικών κακοποίησης,
 υποστήριξη ευάλωτων ομάδων,
 προώθηση της κοινωνικής ένταξης και της ισότητας,
 δικτύωση με υπηρεσίες και φορείς.
Σε κάθε δομή, ο ρόλος μας είναι να υπερασπιζόμαστε την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, τα
δικαιώματα και την ευημερία των πολιτών.

7. Τι θα έπρεπε να αλλάξει άμεσα ώστε τα παιδιά της Πελοποννήσου να
έχουν καλύτερη προστασία και υποστήριξη;
Απαιτούνται συγκεκριμένα βήματα:
 Ενίσχυση προσωπικού σε κοινωνικές υπηρεσίες δήμων και δομών παιδικής
προστασίας.
 Δημιουργία σταθερών και προσβάσιμων υπηρεσιών ψυχικής υγείας για παιδιά
και εφήβους.
 Καλύτερη συνεργασία μεταξύ όλων των φορέων.
 Πολιτικές αντιμετώπισης της φτώχειας και ενίσχυσης των οικογενειών.
 Προγράμματα πρόληψης και ενημέρωσης στις σχολικές κοινότητες.
Η επένδυση στην παιδική προστασία είναι η καλύτερη επένδυση για το μέλλον της
Πελοποννήσου.

8.Ποιες είναι οι βασικές προτάσεις πολιτικής που προτείνετε ως Κοινωνικοί Λειτουργοί της Πελοποννήσου για την ουσιαστική προάσπιση των δικαιωμάτων του παιδιού;

ΒΑΝΑ ΠΙΑΚΟΥ

Ως Κοινωνικοί Λειτουργοί της Πελοποννήσου θεωρούμε ότι η προστασία των
παιδιών απαιτεί ολοκληρωμένες, στοχευμένες και πρακτικές πολιτικές. Οι προτάσεις
μας κινούνται σε τέσσερις βασικούς άξονες:

1. Ενίσχυση των σχολικών κοινωνικών υπηρεσιών
 Καθιέρωση οργανικών θέσεων Κοινωνικών Λειτουργών σε όλες τις σχολικές
μονάδες ή τουλάχιστον σε σχολικά δίκτυα, ώστε κανένα παιδί να μην μένει
χωρίς πρόσβαση σε υποστήριξη.
 Ενίσχυση προγραμμάτων πρόληψης σχολικής βίας, εκφοβισμού και δράσεων
για την ψυχοσυναισθηματική ενδυνάμωση των μαθητών.
 Τακτική επιμόρφωση των εκπαιδευτικών σε θέματα παιδικής προστασίας,
ψυχικής υγείας και κοινωνικής ένταξης.
2. Στήριξη των οικογενειών – πρόληψη πριν την κρίση
 Προγράμματα ενδυνάμωσης γονέων και συμβουλευτικής υποστήριξης.
 Πρόσβαση σε δωρεάν υπηρεσίες πρώιμης παρέμβασης για παιδιά με
αναπτυξιακές ανάγκες, ώστε να μειώνονται οι ανισότητες από την πρώιμη
παιδική ηλικία.
 Στοχευμένες κοινωνικές πολιτικές για τις οικονομικά ευάλωτες οικογένειες.
3. Ανάπτυξη υποδομών φιλοξενίας και προστασίας
 Δημιουργία μικρών, αποκεντρωμένων δομών φιλοξενίας για παιδιά που
χρειάζονται άμεση προστασία ή απομάκρυνση από το οικογενειακό
περιβάλλον, ώστε τα παιδιά να παραμένουν στον τόπο τους και να μην
ξεριζώνονται.
 Ενίσχυση και προώθηση του θεσμού της αναδοχής στην Πελοπόννησο, με
ουσιαστική στήριξη των ανάδοχων οικογενειών.

9. Ποιο μήνυμα θέλετε να στείλετε με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα
Δικαιωμάτων του Παιδιού;
Κάθε παιδί έχει δικαίωμα να ζει με ασφάλεια, αξιοπρέπεια και ίσες ευκαιρίες. Καλώ
όλους –θεσμούς, οικογένειες, κοινότητες– να δούμε τα παιδιά όχι ως ευθύνη, αλλά ως προτεραιότητα.
Τα δικαιώματα των παιδιών δεν μπορούν να περιμένουν. Η προστασία τους είναι
ευθύνη συλλογική, καθημερινή και αδιαπραγμάτευτη.